Wim Le Page @wimlepage

We zetten onze serie lijstjes voort, met na de 2024 Top 5 bordspellen voor 3 of meer spelers, nu de toppers voor 2 spelers. Aan twee speler “Duel” spellen geen gebrek dit jaar, zoals ik ook al vermeldde in Catan Did It First?, maar net zoals bij de vorige lijst, is dit geen parade van nieuwigheden. Deze nieuwe knakkers moeten, àls ik ze dit jaar al speelde, het afleggen tegen de klassiekers in het genre.

Eervolle vermeldingen

Ook nu weer starten we met enkele eervolle vermeldingen.

Air, Land & Sea

Air, Land & Sea is een super compact kaartspel met militaire thema’s waarbij spelers strijden om drie verschillende slagvelden te domineren. Ik ben niet noodzakelijk fan van een militair thema, en van deze klassieker is er ook een iets vrolijkere uitgave met diertjes: Air, Land, and Sea: Critters at War die dit wat meer verdoezelt. Maar wat me aanspreekt is dat dit eigenlijk een steengoed abstract 2 spelers spel is, waar tactische beslissingen en bluf een grote rol spelen, om zo een toegankelijk maar tegelijk ook diep spel te creëren.

Raptor

Raptor is een asymmetrisch spel waarin wetenschappers het opnemen tegen een moeder raptor en haar jongen. Spelers gebruiken kaarten strategisch om hun doelen te bereiken in dit kat-en-muis spel. De prachtige illustraties van Vincent Dutrait brengen de setting tot leven met dynamische poses van de raptors en gedetailleerde weergaves van de wetenschappers en hun uitrusting. Verder zitten er ook toffe miniatures in die op dit artwork aansluiten. Qua spelbeleving doet het een beetje denken aan een mix tussen de positionele play van Unmatched en het kaartspel van Undaunted (over beiden later meer), maar toch uniek genoeg om een eervolle vermelding te verdienen.

Fugitive

Nog een andere asymmetrische topper, is het spel Fugitive. Hierin probeert één speler als voortvluchtige te ontsnappen, terwijl de andere speler als marshal de achtervolging inzet om de voortvluchtige te vangen voordat deze ontsnapt. Het spel combineert elementen van deductie en bluffen, waarbij spelers strategisch kaarten spelen en raden om hun doelen te bereiken. Het spel speelt enorm vlot en als je dan toch gepakt wordt kan je niet wachten om nog eens te ontsnappen of om zelf eens de jacht in te zetten.

Kluster Duo & Klask: magisch-magnetisch

Bij de 2024 Top 5 bordspellen voor 3 of meer spelers vermeldde ik reeds de oudere broer Kluster, een magnetisch abstract spel waarbij spelers beurtelings magneten plaatsen. Kluster Duo is, zoals de naam doet vermoeden, de twee speler versie van Kluster. Kluster Duo werkt met een ander krachtigere soort magneten dan zijn meer spelers broer, wat het toch iets anders doet spelen (en als bonus voor als je ook de andere versie hebt, zitten er regels bij om ze te combineren). Voor mij zit er iets inherents magisch (magnetisch?) aan Kluster en Kluster Duo wat me er toe leidt dit telkens tijdens de feestdagen weer boven te halen, net zoals die andere magnetische klassieker KLASK.

KLASK is een snel en verslavend spel dat zich het beste omschrijft als een combinatie van airhockey en tafelvoetbal, maar dan met magneten. Twee spelers besturen in KLASK magnetische speelstukken onder hun speelbord om een klein balletje in het doel van de tegenstander te krijgen maar worden hier door magnetische obstakels gehinderd.

Wat zowel KLASK als Kluster (Duo) bijzonder maakt, is de manier waarop de magneten het spel beïnvloeden en onverwachte wendingen creëren, wat elke potje uniek maakt. Het is dan ook geen verrassing dat deze spellen favorieten blijven, en ik denk dat deze niet mis kunnen gaan als geschenk voor eender wie.

Top 5

Nummer 5. Undaunted: Normandy

Lange tijd heb ik dit spel links laten liggen omdat ik nu eenmaal niets heb met oorlog als thema. Een oorlog is het absoluut in Undaunted: Normandy. Het is een deck-building oorlogsspel dat de WWII invasie van Normandië simuleert. Spelers leiden Amerikaanse of Duitse troepen, bouwen hun deck op en vechten voor controle over het slagveld.

Ondanks het thema zijn er echter een aantal zaken die dit tot een steengoed spel maken. Het spel combineert namelijk deckbuilding met gebiedscontrole op een modulair bord, allemaal elementen die me aanspreken.

Spelers gebruiken kaarten om hun troepen te activeren, nieuwe eenheden te rekruteren, of tactische acties uit te voeren, zoals schieten of bewegen over het slagveld. De balans tussen het kiezen van initiatief en de daarbij horende opoffering, het opbouwen van je deck en het slim positioneren van je eenheden op het bord vereist strategie. Maar daarnaast introduceert het spel een spannend element van onzekerheid: de kaarten die je trekt, bepalen welke troepen beschikbaar zijn, en kunnen bovendien uit je hand verwijderd worden door aanvallen van je tegenstander. Dat maakt elke beurt onvoorspelbaar en dwingt je tot flexibel plannen, en plaatst dit spel in de tactische eerder dan strategische hoek, die mij meer aanspreekt.

Oorlog is niet mijn favoriete thema, maar het is ook geschiedenis, en deze thematiek wordt versterkt door scenario’s die historische veldslagen naspelen, met specifieke doelen en uitdagingen voor beide spelers, wat het tot een verrassend elegante en meeslepende ervaring maakt.

Nummer 4. The Lord of the Rings: Duel for Middle-earth

Ik zal meteen in huisvallen met een verklap alarm¹, dit is het enige 2024 spel op deze lijst. Maar hoe kan het ook anders dan dat één van de top spellen van 2024, nota bene van een van mijn favoriete designers (Bruno Cathala) én met heel wat 7 Wonders Duel DNA én met een Lord of the Rings thema én met Vincent Dutrait artwork op deze lijst terecht zou komen. Echter niet op nummer 1? Daarover later meer, maar moest het enkel over 2024 spellen gaan, dan had die daar zeker geprijkt.

The Lord of the Rings: Duel for Middle-earth, is een strategisch kaartspel waarin één speler het Goede verdedigt terwijl de ander Sauron’s legers leidt. De gevechten en locaties uit de boeken komen tot leven via handmanagement en gebiedscontrole. Het prachtige Vincent Dutrait artwork, soms zelfs doorlopend op de kaarten, vangt de sfeer van Midden-aarde op prachtige wijze en tilt de spelbeleving naar een hoger niveau. Kortom je kan niet missen met deze titel.

Nummer 3. Mindbug: First Contact

Een soort van Magic the Gathering achtige battle met een unieke twist en dat alles in een paar kaarten en een korte speeltijd. What’s not to love? Mindbug is een snel kaartspel waarbij spelers elkaars krachtige wezens kunnen overnemen door middel van “mindbugs”. Deze twist maakt dit een tactisch spel met veel interactie en verrassende wendingen.

De basis set is al goed voor menig variatie doordat je telkens maar een deel van de kaarten gebruikt, maar ondertussen zijn er ook twee standalone uitbreidingen. Beyond Evolution introduceert het Evolve-effect, waarmee bepaalde kaarten door een evolutielijn van drie stadia kunnen gaan, waarbij de vaardigheden van de wezens veranderen. Beyond Eternity brengt de Boost-vaardigheid in het spel, waarmee je kaarten uit je graf kunt gebruiken om je wezens een krachtboost te geven. Daarnaast kunnen sommige kaarten effecten hebben wanneer ze in de discard liggen, wat extra strategische mogelijkheden biedt. Combineer dit alles met een portie humor en leuke artwork en je hebt dus een top spel.

Nummer 2. Unmatched: Cobble & Fog

Unmatched werd in zijn collaboratieve Adventures vorm al vermeld in de 2024 Top 5 bordspellen voor 3 of meer spelers. Maar hier hebben we het dus over de competitieve variant voor twee spelers. Unmatched is een gevechtskaartspel waarin iconische personages, in deze specifiek vermelde versie Dracula, Sherlock Holmes, Jekyll & Hyde en de Onzichtbare Man, het tegen elkaar opnemen met unieke decks en speciale krachten. Elke personage is uniek. Zo draait Dracula’s deck om het manipuleren van zijn tegenstanders via angst-effecten, het strategisch positioneren van zijn minions, en het gebruiken van zijn vampierische krachten om controle over het gevecht te houden, terwijl Sherlock Holmes excelleert in het voorspellen en counteren van de tegenstander’s acties. Jekyll & Hyde kan transformeren tussen twee vormen met verschillende eigenschappen, en De Onzichtbare Man maakt gebruik van stealth en misleiding.

Bij Unmatched is positie op het bord een belangrijk spelelement en elke set heeft dan ook zijn unieke settings. In Unmatched: Cobble & Fog wordt gespeeld op een van de twee atmosferische borden: Soho met zijn nauwe straatjes en verstopplaatsen, of Baskerville Manor met zijn open ruimtes en strategische choke points.

Unmatched: Cobble & Fog is een uitgebreide set met al 4 interessante personages, in een voor mij persoonlijk aantrekkelijke setting. Maar de sterkte van Unmatched is dat je alle sets kan combineren, en er zijn er ondertussen al een pak verschenen. En zo kan je dus ook Spider-Man het laten opnemen tegen Dracula indien gewenst. Kortom je bent wel even zoet met Unmatched.

Nummer 1. 7 Wonders Duel

Misschien een verrassing dat deze klassieker hier prijkt en niet zijn “vervanger” The Lord of the Rings: Duel for Middle-earth. Maar in mijn ogen is het dan ook geen vervanger. Er zijn namelijk een paar zaken waar voor mij 7 Wonders Duel toch nog een streepje voorheeft op de nieuwere telg. 7 Wonders Duel is een tactisch kaartdrafting spel waarbij spelers een beschaving opbouwen via grondstoffen, gebouwen en wonderen. Je kunt winnen door militaire dominantie, wetenschappelijke vooruitgang of overwinningspunten. De grondstoffen en handel van 7 Wonders Duel is belangrijker dan de “niet echt grondstoffen” van The Lord of the Rings: Duel for Middle-earth waar alles makkelijker met munten kan worden afgekocht. Dit leunt wat meer aan bij zijn grote broer 7 Wonders en spreekt me iets meer aan. En dan het feit dat 7 Wonders Duel al een oudere rakker is, maakt dat deze twee uitbreidingen heeft. De Agora uitbreiding voegt een nieuw senaat mechanisme toe met invloedrijke politici en complotten, terwijl Pantheon mythologische krachten en goddelijke gunsten introduceert die je strategie kunnen versterken. Die voegen de nodige diepgang en variatie toe, terwijl ze vasthouden aan de solide basis. Dat maakt dat 7 Wonders Duel net een streepje voor heeft op dit moment. Maar wie weet wat meer potjes en 2025 brengt.